Skip to content

Kopalnia „Janina”

Tereny, na których powstała kopalnia, zostały wykupione w 1899 roku przez francuskich przedsiębiorców. W 1901 roku założyli firmę w Szczakowej,
a 5 lat później w Paryżu zarejestrowano Compagnie Galicienne de Mines, czyli Galicyjską Spółkę Kopalń. Na jej czele stanął Alexis Bartet. To właśnie jego córka miała mieć na imię Janina, co jest tylko piękną legendą. Kapitał nowo założonej spółki liczył 5,5 miliona franków francuskich. Kopalnia rozpoczęła dynamiczny rozwój, który został zahamowany dopiero w 1914 roku, po wybuchu Wielkiej Wojny. W 1910 roku w kopalni wydobyto 19 tysięcy ton węgla. Po reorganizacji w okresie wojny wydobycie wzrosło.
Gdy wojna minęła, w 1920 roku w kopalni został zatrudniony polski dyrektor – inżynier Zygmunt Szczotkowski. Kopalnia przeżywała lata mocnego rozwoju, co było zasługą rządów inż. Szczotkowskiego. Rozwój został zahamowany w 1939 roku, po zajęciu Libiąża przez wojska niemieckie. Okupant zlecił Szczotkowskiemu zarząd komisaryczny do połowy 1940 roku, po czym wprowadził na kopalnię okupacyjnego zarządcę – Ladislausa Franza Trenczaka. To za jego kadencji w kopalni zatrudniono jeńców wojennych i założono obóz pracy. Przy kopalni działało Komando pracy jeńców wojennych E-562 Janinagrube, podlegające Stalagowi VIII B
w Zabrzu. Jeńcy brytyjscy niechętnie pracowali na rzecz Niemców, co stało się przyczyną założenia w 1943 roku obozu pracy przymusowej Arbeitslager Janinagrube, który był podległy obozowi Auschwitz-Birkenau. Wówczas
w kopalni pojawili się więźniowie żydowscy.

24 stycznia 1945 roku w pobliżu kopalni (na drodze prowadzącej do głównej bramy) poległ pierwszy żołnierz radziecki. Dzień później Armia Czerwona weszła do Libiąża, wyzwalając go. Nowe władze upaństwowiły kopalnię
i rozpoczęły wydobycie. W 1961 roku rozpoczęto drążenie szybu Janina III. Początkiem lat 70. XX wieku kopalnia przeżywała kolejny rozkwit, co było zasługą rządów ekipy Edwarda Gierka. Wydobycie sięgnęło 1,8 mln ton rocznie, przy zatrudnieniu 4000 osób. Rok później wydobycie przekroczyło
2 mln ton, a w 1978 roku 3 mln ton.

Po przemianach 1989 roku rozpoczęło się zmniejszanie liczby zatrudnionych osób oraz zmniejszono wydobycie. Od 1993 roku kopalnia działała w ramach Nadwiślańskiej Spółki Węglowej w Tychach, następnie Kompanii Węglowej, a ostatecznie Południowego Koncernu Węglowego.

Dzisiaj kopalnia „Janina” posiada jedne z największych w Polsce zasobów operatywnych węgla kamiennego.

Kopalnia Janina - zdjęcie